Dochodzenie roszczeń z tytułu błędu medycznego przed Komisją

Od 1 stycznia 2012 r., na skutek nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z dnia 6 listopada 2008 roku (Dz.U. z 2012 poz. 159), rozpoczęły działalność Wojewódzkie Komisje do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych. Celem postępowania przed Wojewódzką Komisją jest ustalenie, czy zdarzenie, którego następstwem była szkoda majątkowa lub niemajątkowa, stanowiło zdarzenie medyczne.

Zdarzeniem medycznym jest zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta albo śmierć pacjenta będącego następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną:

Komisje Wojewódzkie działają w składzie 16 osobowym. Siedziby Komisji Wojewódzkich mieszczą się w tych samych miastach, co urzędy wojewódzkie tj. w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze.

Wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego wnosi się do Wojewódzkiej Komisji właściwej ze względu na siedzibę szpitala w terminie 1 roku od dnia, w którym podmiot składający wniosek dowiedział się o zakażeniu, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo nastąpiła śmierć pacjenta, jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące zakażeniem, uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia albo śmiercią pacjenta.

Co jest bardzo ważne, nie są rozpatrywane wnioski dotyczące zdarzeń medycznych mających miejsce przed 1 stycznia 2012 r. !!!

Z wnioskiem o ustalenie zdarzenia medycznego mogą wystąpić pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia albo spadkobiercy pacjenta w przypadku jego śmierci.

Wniosek powinien zawierać dane pacjenta (imię, nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL albo serię i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość, lub imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego, albo imiona i nazwiska wszystkich spadkobierców wraz ze wskazaniem, który ze spadkobierców reprezentuje pozostałych w postępowaniu przed Wojewódzką Komisją) adres do doręczeń, dane podmiotu leczniczego prowadzącego szpital (firmę, adres siedziby oraz adres szpitala), uzasadnienie wniosku zawierające uprawdopodobnienie zdarzenia, którego następstwem było zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta oraz szkody majątkowej lub niemajątkowej, wskazanie, czy przedmiotem wniosku jest zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta, propozycję wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia, nie wyższą niż maksymalna wysokość świadczenia (odszkodowania i zadośćuczynienia) w 12 miesięcznym okresie ubezpieczenia, która w odniesieniu do wszystkich zdarzeń medycznych objętych ochroną ubezpieczeniową, wynosi 1.200.000,00 zł, z tym że w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta wynosi 100.000,00 zł, a w przypadku śmierci pacjenta 300.000,00 zł w odniesieniu do jednego pacjenta, załączenie dowodów uprawdopodabniających okoliczności wskazane we wniosku, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku w przypadku śmierci pacjenta, pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych spadkobierców w przypadku złożenia wniosku przez co najmniej jednego z nich oraz potwierdzenie uiszczenia opłaty za złożenie wniosku w wysokości 200,00 zł. Komisja może dodatkowo wezwać do złożenia wyjaśnień uczestników postępowania, tj. pacjenta, kierownika podmiotu leczniczego prowadzącego szpital oraz ubezpieczyciela, ale także inne osoby, zarówno pracujące w tym czasie w szpitalu jak i wskazane we wniosku, a mogące posiadać informacje istotne dla prowadzonego postępowania. Komisja może również żądać dokumentacji prowadzonej przez podmiot prowadzący szpital, w tym dokumentacji medycznej, czy przeprowadzać postępowanie wyjaśniające, dokonywać wizytacji pomieszczeń i urządzeń szpitala. Może też zasięgać opinii lekarza w danej dziedzinie medycyny.

Podmiot składający wniosek może wycofać wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego do dnia wydania orzeczenia w wyniku wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Postępowanie przed Komisją jest stosunkowo tanie. Opłata od wniosku o rozpoznanie sprawy nie jest uzależniona od wysokości dochodzonego roszczenia i wynosi zawsze 200 złotych. Koszty postępowania, ustalone przez Wojewódzką Komisją w orzeczeniu, ponosi:

W omawianym postępowaniu mamy złagodzony ciężar dowodowy, którego rozkład jest znacznie korzystniejszy dla poszkodowanego. Zasadniczo to lekarz czy szpital w większym stopniu muszą wykazać wszelkie okoliczności zwalniające z odpowiedzialności, co jest związane z brakiem posiadania przez poszkodowanego specjalistycznej wiedzy medycznej.

Roszczenie do Komisji można zgłosić w ciągu 1 roku od dnia, w którym podmiot składający wniosek dowiedział się o zakażeniu, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo nastąpiła śmierć pacjenta. Termin ten nie może być jednak dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym wystąpiło zdarzenie.

Okolicznością bardzo istotną jest fakt, iż dochodzenie roszczeń przed Wojewódzką Komisją jest niezależne od postępowania sądowego. Postępowanie przed Wojewódzką Komisją zawiesza się w przypadku toczącego się w związku z tym samym zdarzeniem postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej osoby wykonującej zawód medyczny lub postępowania karnego w sprawie o przestępstwo, natomiast nie wszczyna się, a wszczęte umarza w przypadku, gdy w związku z tym samym zdarzeniem prawomocnie osądzono sprawę o odszkodowanie lub zadośćuczynienie pieniężne albo toczy się postępowanie cywilne w tej sprawie.  W przypadku zakończenia postępowania, o którym mowa w pkt 1, postępowanie przed Wojewódzką Komisją podejmuje się z urzędu.

W praktyce znacznie bezpieczniej jest w pierwszej kolejności dochodzić roszczeń przed Wojewódzką Komisją, gdyż często osobom pokrzywdzonym udaje się uzyskać bezsporną część świadczenia. Znacznie łatwiej jest ponadto, ze względu również na autorytet osób, które orzekają w Komisjach, wpływać na ewentualną opinię biegłych w sprawie przed sądem.