Zadania i cele Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego?
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, dalej również „Fundusz „, jest instytucją, która wykonuje szereg zadań określonych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.), dalej również „Ustawa”. Nadzór nad jego działalnością sprawuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych w oparciu o kryterium legalności i zgodności ze statutem. Najważniejszymi zadaniami Funduszu są egzekucja administracyjna należności pieniężnych w związku z kontrolą spełnienia obowiązku zawierania umów obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej oraz zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w sytuacjach przewidzianych Ustawą. Do zadań Funduszu należy również prowadzenie rejestru umów ubezpieczenia autocasco i ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz gromadzenie danych do-tyczących uczestników zdarzenia, reprezentantów do spraw roszczeń ustanawianych przez zakłady ubezpieczeń, danych dotyczących organu odszkodowawczego ustanowionego w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej i informacji dotyczących odszkodowań wypłacanych z ubezpieczenia autocasco.
Kiedy Fundusz wypłaca świadczenia?
Najczęściej występująca sytuacja, w której Fundusz wypłaca świadczenia, ma miejsce gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem, ale nie ustalono jego tożsamości. Fundusz, w takiej sytuacji, wy-płaca odszkodowanie za szkody na osobie (zadośćuczynienie, koszty leczenia, renty), ale co do za-sady nie wypłaca odszkodowania za szkody na mieniu np. uszkodzony samochód. Fundusz bowiem wypłaci odszkodowanie za szkodę na mieniu tylko w przypadku, gdy równocześnie u któregokolwiek uczestnika zdarzenia nastąpiła śmierć, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, trwający dłużej niż 14 dni. Bardzo częstymi sytuacjami, których zajście powoduje, że Fundusz rów-nież wypłaci świadczenia są realia gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu, którego ruchem wy-rządzono szkodę, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC komunikacyjnym. W takiej sytuacji Fundusz wypłaca odszkodowanie zarówno za szkody w mieniu, jak i na osobie. Pozostałe sprawy dotyczą szkód, w których posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którym wyrządzono szkodę, był co prawda zarejestrowany za granicą, ale na terytorium państwa, którego biuro narodowe jest sygnatariuszem Porozumienia Wielostronnego, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC komunikacyjnym, a pojazd był pozbawiony znaków rejestracyjnych, bądź znaki te nie były, w momencie zdarzenia, przydzielone temu pojazdowi przez właściwe władze, gdy rolnik lub osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym albo osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną, w związku z posiadaniem przez rolnika gospodarstwa rolnego, szkodę będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, a rolnik nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC rolników, gdy szkody zostały wyrządzone przez posiadacza zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, i nie był on ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli państwem członkowskim umiejscowienia ryzyka jest Rzeczpospolita Polska oraz w przypadku ogłoszenia upadłości za-kładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń lub umorze-nia takiego postępowania upadłościowego, uwagi na okoliczność, iż majątek zakładu ubezpieczeń oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego albo w przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń, jeżeli roszczenia osób uprawnionych nie mogą być pokryte z aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
Kiedy natomiast Fundusz nie wypłaci świadczenia ?
Są jednak realia kiedy Fundusz może nie wypłacić świadczenia. Fundusz nie wypłaci odszkodowania w przypadku zaspokojenia roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej w sytuacji, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC, co do zasady za szkody spowodowane ruchem pojazdów mechanicznych zarejestrowanych za granicą (nie dotyczy to jednak poszkodowanych obywateli polskich), za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów niezarejestrowanych i niewprowadzonych do ruchu oraz z tytułu ubezpieczeń OC komunikacyjnego i OC rolników za szkody wyrządzone posiadaczowi pojazdu mechanicznego przez kierującego tym pojazdem i rolnikowi przez osoby pracujące w jego gospodarstwie rolnym lub pozostające z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym.
Procedura zgłoszenia roszczeń do Funduszu
Poszkodowany zgłasza swoje roszczenia do Funduszu zawsze za pośrednictwem dowolnie obrane-go zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność ubezpieczeniową w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe. Taki zakład ubezpieczeń nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody i po otrzymaniu zgłoszenia roszczenia, obowiązkowo przeprowadza postępowanie likwidacyjne, a następnie niezwłocznie przesyła zebraną dokumentację do Funduszu, powiadamiając o tym osobę zgłaszającą roszczenie. Fundusz ma następnie 30 dni, licząc od dnia otrzymania akt szkody od za-kładu ubezpieczeń lub syndyka upadłości, na zaspokojenie roszczeń. Jeżeli jednak wyjaśnienie oko-liczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności Funduszu albo wysokości świadczenia w tym terminie było niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w terminie 14 dni od dnia wyjaśnienia tych okoliczności, z tym że bezsporna część świadczenia powinna być spełniona przez Fundusz w terminie ustawowych 30 dni. Jeżeli Fundusz, uchybi powołanemu terminowi, na zasadach ogólnych, odpowiedzialny jest za zwłokę.
Przedawnienie roszczeń poszkodowanego
Fundusz ma osobowość prawną co daje mu możliwość pozywania i bycia pozywanym. Roszczenia poszkodowanego do Funduszu przedawniają się z upływem terminów przewidzianych dla nich w przepisach kodeksu cywilnego o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym. Zatem stosownie do obecnie obowiązujących przepisów roszczenie o naprawienie szkody wy-rządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, jednakże ter-min ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Jeżeli natomiast szkoda wynikła z przestępstwa, roszczenie o jej naprawienie ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. W razie wy-rządzenia szkody na osobie małoletniej przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności. Co ważne jednak i często może pomóc w sprawie to fakt, iż bieg przedawnienia roszczenia przerywają różne okoliczności m.in. podjęcie czynność przed sądem, uznanie roszczenia przez Fundusz, wszczęcie mediacji, a także samo zgłoszenie Funduszowi roszczenia. Przerwany bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie otrzymał na piśmie oświadczenie Funduszu o przyznaniu lub odmo-wie przyznania świadczenia.
Roszczenia Funduszu
Z chwilą wypłaty przez Fundusz odszkodowania sprawca szkody, który przykładowo nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego OC komunikacyjnego lub OC rolników jest obowiązany do zwrotu Funduszowi spełnionego świadczenia, a w stosunku do postępowań rozpoczętych przez Fundusz po 10 lutego 2012 r., także zwrotu poniesionych kosztów. W uzasadnionych przypadkach, które odnoszą się przede wszystkim do wyjątkowo trudnych sytuacji materialnych i majątkowych zobowiązanego, Fundusz może odstąpić od dochodzenia zwrotu części lub całości świadczenia albo udzielić ulgi w jego spłacie. Roszczenia Funduszu ulegają przedawnieniu również na zasadach określonych przewidzianych w kodeksie cywilnym, nie wcześniej jednak niż z upływem 3 lat od dnia spełnienia świadczenia przez Fundusz.
Gdzie szukać więcej informacji o Funduszu?
Polecamy również zapoznanie się z oficjalną stroną internetową Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego: www.ufg.pl, na której znajdują się bardziej szczegółowe informacje na temat jego działalności.